سرعت فرار حداقل سرعتی است که یک فضا پیما باید برای رهایی از دام جاذبه یک سیاره به آن سرعت برسد که البته بر حسب بزرگی و کوچکی سیاره و نیروی جاذبه آن سیاره و حتی جرم خود آن فضا پیما که قصد رهایی از دام جاذبه زمین را دارد سرعت فرار هم به تناسب همین عوامل کم و زیاد می شود و مقداری متغییر دارد و هرچه سیاره بزرگتر و جرم فضاپیما بیشتر باشد سرعت بیشتری برای جدایی از سیاره نیاز است و عکس آن نیز صادق بوده و هر چه سیاره کوچکتر و جرم فضاپیما کمتر باشد سرعت فرارهم به همین نسبت کم می شود. و هرچه سرعت پرتاب فضاپیما بیشتر باشد جسم در ارتفاع و مدار بالاتری نسبت به سیاره قرار می گیرد که از همین مسئله برای پرتاب ماهواره های گوناگونی که می بایست در مدارهای مختلفی قرار بگیرند استفاده می شود.
به طور مثال اگر یک فضاپیما با سرعت 8 تا 11 کیلومتر در ثانیه حرکت کند در یک مدار بیضوی گردش خواهد کرد. اگر سرعت بیشتر از 11 کیلومتر در ثانیه شود فضاپیما از دام گرانش زمین به کلی رها شده و در مداری جدید و اینبار به دور خورشید گردش می کند.
همانطور که در گفته شد سرعت فرار نسبت به بزرگی و نیروی گرانش اجرام آسمانی متغییر است به گونه ای که سرعت فرار بر روی سیاه چاله ها از سرعت نور هم بیشتر است (سرعت نور حدود KM/S 300000 است) و این به خاطر گرانش فوق العاده زیاد سایه چاله ها است و به علت اینکه نوری از آنها به ما نمی رسد نمی توان آنها را در طیف مرئی مشاهده کرد اما اگر سیاه چاله عضوی از یک سامانه دوتایی باشد غول سرخ همتای آن می تواند در آشکارسازی آن موثر باشد . میدات گرانشی بسیار قوی سیاه چاله مقداری ماده از قسمت خارجی غول سرخ در حال انبساط را جذب می کند . وقتی این ماده به سوی سیاه چاله روان می شود به قدری متلاطم است که پرتو X (ایکس) تولید می کند.( غول سرخ ستاره ای است متورم که لایه های خارجی آن منبسط شده و دمای آن نسبت به ستارگان جوان کمتر بوده و سوخت هیدروژنی آن کم شده و رو به اتمام است و ممکن است از طریق یک انفجار نو اختری منفجر شود ).

یک سفینه ماشینی است فوق العاده پیچیده آن چنان که (مایکل کالینز) فضانورد می گوید: ساخت چنین وسیله ای به تلاش و کوشش هزاران نفر نیاز دارد . 13 روز پیش از پرتاب آپولو 11 موشک1- N ساخت جماهیر شوروی به فضا فرستاده شد اما پس از 10 ثانیه با انفجاری مهیب معادل یک بمب اتم در میان کوهی از آتش سقوط کرد . با نگاهی به گذشته به نظر می رسد که تاریخ امری است گریز ناپذیر.
ماموریت آپولو 11 ( APOLLO 11 ) که برای آدمیان یک جهش بزرگ به حساب می آمد در عین حال آزمایش عظیمی بود در زمینه فن آوری فضایی. پیش از آنکه (نیل آرمسترانگ) به عنوان اولین انسان قدم بر سطح ماه بگذارد این جمله معروف را بر زبان آورد : (این قدم کوچکی است برای انسان و گامی است بزرگ در راه علم) .
زمان پرتاب : ساعت 13و 31 دقیقه به وقت گرینویچ در 16 جولای 1969.
مدار: ارتفاع 138*186 کیلومتر
وزن: 51/655 کیلومتر
حداکثر سرعت: 22/400 کیلومتر در ساعت.
دوره عملیات: 8 روز و 3 ساعت و 18 دقیقه و 35 ثانیه.
هدف: فرود سفینه سرنشین دار در ماه و بازگشت به زمین.
خدمه: آرمسترانگ(فرمانده) – ادوین آلدرین (خلبان ناو ماه پیما. این ناو بخشی از فضا ناو آپولو بود که از آن جدا شده با دو فضا نورد بر ماه فرود آمد و دوباره برگشت)- مایکل کالینز(خلبان مدول فرمان).
خدمه پشتیبانی: جیمز لاوال (فرمانده پشتیبانی)- فرد هیس(خلبان ذخیره ناو ماه پیما)- ویلیام آندرس(خلبان ذخیره مدول فرمان).
حداکثر فاصله از زمین: 389645 کیلومتر
زمان اقامت در ماه: 21 ساعت و 36 دقیقه .
پلاک های یاد بود: منطقه ای است از سطح ماه که انسان هایی از زمین بر آن گام گذاشته اند .
جولای 1969 میلادی: (ما از طرف همه انسانها با پیام صلح و دوستی به اینجا آمده ایم).
آلدرین: امیدوارم بیگانگان سرگردان در هزاره سوم با خواندن آن به خود بگویند:اینجا همان جایی است که همه چیز آغاز شد.
فرود فضاپیما به دریا: ساعت 6 و 50 دقیقه صبح به وقت گرینوچ در 24 جولای 1969.
دمای داخل مدول یا کابین فرماندهی:70 تا 75 درجه فارنهایت (21/11 تا 23/88 درجه سلیسوس).
تعداد جت های جنگنده دهه 1960 مورد نیاز برای تطابق اسب بخار ساترن 7 جهت پرتاب به فضا: 543
طول سیم های موجود در مدول فرماندهی: 24 کیلومتر که برای 50 خانه دو خوابه کافی است.
تعداد قطعات کارکردی در مدول فرماندهی: 2 میلیون که تازه سیم ها و قطعات اسکلتی را در بر نمی گیرد.
تعداد موتورها در وسیله پرتاب ساترن 7: پنج موتور f.1 با نیروی رانشی کل 3400000 کیلوگرم برای مرحله اول ( تا ارتفاع 61 کیلومتر) – پنج موتور J.2 با سوخت هیدروژنی و با نیروی رانشی 508000 کیلوگرم برای مرحله دوم(تا ارتفاع 189 کیلومتر) – و یک موتور J.2 با نیروی رانشی 102000 کیلوگرم برای مسافرت به ماه و بازگشت به زمین.
قهرمان گمنام: (ادوالش) که موشک و وسیله پرتاب موشک را که در مجموع 5720000 کیلوگرم وزن داشتند با سرعت 1/2 کیلومتر در ساعت به مسافت 5/6 کیلومتر تا مرکز فضایی کندی حمل کرد .

مدار تبدیل عبارتست از مسیری که در سفرهای فضایی‚ بین سیاره ای از این مسیر برای صرفه جویی در مصرف سوخت فضاپیما ها استفاده می شود چرا که فضا پیماها فقط می توانند تا سقف معینی سوخت را با خود حمل کنند و اگر بخواهند در تمام طول سفر از سوخت خود برای روشن نگه داشتن موتورهایشان و تولید قدرت استفاده کنند و دریک خط مستقیم که نزدیک ترین راه نیز هست به سمت سیاره مورد نظر حرکت کنند سوخت مخزنی و ذخیره ‚کافی نبوده و با کمبود سوخت مواجه می شوند به طوریکه با بودن این مشکلات در عمل نمی توان از این شیوه برای سفرهای فضایی استفاده کرد وحتی فضاپیماها در همان ابتدا برای غلبه بر نیروی گرانش و رسیدن به سرعت فرار تمامی سوختشان را مصرف می کنند تا بقیه راه را بدون مصرف انرژی طی کنند پس چاره چیست.
چاره کار استفاده از مسیرهایی به نسبت دور تر و طولانی تر ولی با مصرف سوخت و هزینه اقتصادی کمتر است در این روش برای رسیدن به سیاره مفروض ابتدا فضا پیما پس از فرار از گرانش زمین در مداری که زمین در آن مدار به گرد خورشید میگردد شروع به گردش می کند پس از آن بر اثر نیروی کشندی زمین که موثر بر فضاپیماست است (نیروی سنگ قلاب) سرعت فضاپیما با سرعت کشندی زمین که بر اثر همان نیروی سنگ قلاب پدید آمده جمع شده و سرعت فضاپیما افزایش پیدا می کند و به مداری بالاتر و بیضی منتقل می شود و موجب دور شدن از خورشید دور می شود . در این بین و طی دور شدن فضاپیما از خورشید درمدار بیضی خود و طبق محاسبات انجام شده توسط دانشمندان در نقطه ای از فضا مدار فضاپیما و سیاره مورد نظر با هم تلاقی کرده و اگر محاسبات دقیق باشد وارد مدار سیاره مذبور شده و بعد از آن فضاپیما با کاستن از سرعت خود به مدارات پایینتر سیاره منتقل شده تا بر روی آن قرار گیرد و بدین طریق و با استفاده از نیروی کشش سیاره زمین و صرف وقت بیشتر و مسافت بیشتر در مصرف سوخت صرفه جویی شده و فضاپیما با مشکل کمبود سوخت مواجه نمی شود .
حتی کاوشگرهایی چون ویجر‚ مارینر و غیره در سفرهایشان به اعماق منظومه شمسی از نیروی کششی سیارات بزرگتر همچون برجیس(مشتری) و کیوان (زحل) برای افزودن سرعتشان استفاده می کرده اند تا در طی مسیر دچار مشکل نشوند.

مدار تبدیل در سفرهای فضایی و بین سیاره ای

. گنجهای فضایی مال کیست؟ .

معدنکاران فضایی بعد از ۸ ساعت کار سخت و در حالی که لباس‌های فضاییشان به خاطر الکتریسیته ساکن از گرد و خاک پوشیده شده است تلاش می‌کنند دستگیره‌ای پیدا کنند و همان طور که در فضا معلقند خود را به کابین استراحتشان در آن سوی یک خرده سیارک خاکستری برسانند.

اگر فردا طبق قول داده شده فضاپیمای فالکون (شاهین) پرواز تاریخی خود را برای حمل کپسول فضایی دراگون (اژدها) به مدار زمین آغاز کند، نقطه عطف مهمی در تاریخ فضانوردی جهان رقم خواهد خورد. چراکه برای اولین بار در تاریخ قرار است فضاپیمای یک شرکت خصوصی (SpaceX) در ازای دریافت پول کالای مورد نیاز ساکنین ایستگاه فضایی بین‌المللی را تامین کند و ضایعات آنها را به زمین بازگرداند. رویدادی که آینده سفرهای فضایی را به فیلمهای علمی تخیلی نزدیک خواهد کرد و فرصتهای شغلی فراوانی ایجاد خواهد نمود.

فردا قرار است فالکون پر بگشاید و برای نخستین بار دراگون را راهی اتصال به ایستگاه فضایی کند. موشک فضایی فالکون-۹ و فضاپیمای دراگون که سوار بر آن راهی مدار زمین خواهد شد از کنار هم قرار گرفتن فناوری‌های قدیمی اما قابل اطمینان در کنار دانش روز ساخته شده‌اند. بسیاری از فناوری‌های به کار رفته در آنها از پروازهای تاریخی آپولوها عاریت گرفته شده که از جمله می‌توان به موتورهای به کار گرفته شده در مراحل مختلف موشک فالکون-۹ اشاره نمود.

۹

تيم تحقيقاتي دانشگاه مك‌گيل با استفاده از داده‌هاي تلسكوپ فضايي هرشل موفق به كشف يك خط عظيم كهكشاني با ميلياردها ستاره جديد شدند كه به اتصال دو خوشه كهكشاني پرداخته و در كنار يك خوشه ديگر يكي از بزرگترين ابرخوشه‌هاي ستاره‌اي جهان را ايجاد مي‌كند.

ناشناخته بودن دنیای بیرون از کره زمین باعث شده است بشر بیش از پیش به کشف و شناخت آن علاقه مند شود. انجام ماموریت های پر هزینه و طولانی مدت در فضای منظومه شمسی به دانشمندان کمک می کند تا دایره معلومات خود را نسبت به گذشته افزایش دهند و پرده از اسرار گیتی بردارند. در خلال این ماموریت ها معمولا تصاویری به دست می آیند که از لحاظ علمی بسیار با ارزش هستند و شاید برای عموم مردم نیز زیبا و شگفت انگیز باشند.

فکر می کنید تا چه حد دنیا را می‌شناسید و از مناطق مختلف آن سر در می‌آورید؟ نظرتان درباره رشد روزافزون علم و فناوری های جدید چیست؟ آیا تصور می‌کنید این انسان دوپا به همه جای عالم سر کشیده و جای جای آن را می‌شناسد؟ آیا هنوز هم مکانی مانده است که از آن بی‌اطلاع باشیم یا حداقل چیز زیادی درباره آن ندانیم؟ اگر در پاسخ دادن به سوالات بالا کمی مردد هستید در سلسله مطالب « حدس می‌زنید این عکس کجاست؟» با ما همراه باشید تا شما را با مناطقی از عالم روبه‌رو سازیم که درباره آن چیزی نشنیده اید یا کمتر از آن می‌‌دانید.