نخستین دستگاه طیف سنج با قابلیت اندازهگیری تمام طیفهای نوری به صورت همزمان در کشور ساخته شد.
دکتر نادر شکوفی، طراح و سازنده دستگاه در گفتوگو با خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره این طیف سنج (اسپکتروفوتومتر) توضیح داد: این اسپکتروفوتومتر آشکارساز آرایهیی دارد و میتواند در ناحیه مرئی – فرابنفش طیف الکترومغناطیس (UV- VIS) در کمتر از ثانیه به صورت همزمان طیفگیری کند.
اسپکتروفوتومتر یا طیف سنج، دستگاهی است که شدت نور را به صورت تابعی از طول موج اندازه گیری میکند. این کار در واقع با انکسار پرتو نور به طیف طول موجها و آشکارسازی شدتها با دستگاه و نمایش نتایج به صورت یک گراف انجام می شود.
به گفته عضو هیات علمی پژوهشگاه شیمی و مهندسی ایران دستگاههای پیشین عمل طیف سنجی را مرحله به مرحله یا طیف به طیف انجام میدادند اما این طیف سنج با استفاده از آشکارساز آرایهیی این تونایی را دارد که تمام طیفهای نوری را به صورت همزمان بررسی و اندازهگیری کند و در صفحه مانیتور به نمایش در بیاورد.
وی با اشاره به این که دستگاه مراحل تحقیقاتی و ساخت نمونه آزمایشگاهی را پشتسر گذاشته است، خاطر نشان کرد: طیف سنج در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری سال جاری رونمایی شده و طی شش ماه تا یک سال آینده وارد بازار خواهد شد.
شکوفی درباره نحوه کار طیف سنج توضیح داد: این دستگاه یک منبع تابش نور دارد که نمونه ماده در مقابل آن قرار میگیرد. هرکدام از این مواد بر اساس ترکیبات شیمیایی خود تعدادی از طول موجها را جذب و تعدادی را از خود عبور میدهند که پرتوهای رد شده از ماده وارد بخش جداسازی طول موجهای نور میشوند.
وی افزود: بعد از جداسازی طیفها توسط چند هزار آشکارساز آرایهیی، طول موجهای مختلف نور اندازهگیری شده و اطلاعات آن به رایانه منتقل میشود.
به گفته طراح و سازنده دستگاه اسپکتروفوتومتر با آشکارساز آرایهیی این طیف سنج برای آنالیز نمونههای شیمیایی، نانو دارویی، زیستمحیطی، نفتی، فلزی، پتروشیمی و کلینیکی استفاده میشود و در مراکز دانشگاهی، تحقیقاتی، صنعت نفت و پتروشیمی، صنایع شیمیایی و دارویی، صنایع فلزی و معدنی و آزمایشگاهای پزشکی و کلینیکی کاربرد دارد.
همچنین این دستگاه میتواند در میان خط تولید نیز برای اندازهگیری آنلاین و پیوسته ترکیبات استفاده شود.
ایسنا